Het Arabisch-Nubische Schild: Sedimenten bieden hernieuwd, metamorfisch potentieel

Het Arabisch-Nubische Schild staat op het punt de volgende grote bestemming van de mijnbouw te worden. Het bevat overvloedige voorraden die wereldwijd als ‘strategisch significant’ worden gezien en is van economisch belang voor Egypte, Ethiopië, Saoedi-Arabië en Soedan. Met bijna drie miljoen vierkante kilometer is het Arabisch-Nubische Schild een van de grootste precambrische rotsformaties op aarde. Het strekt zich uit over negen verschillende landen van het oostelijke Nijlbekken tot de hooglanden van Saoedi-Arabië, waaronder het hele zeegebied richting Suezkanaal. Strategische grondstoffen zijn onder andere chromiet, kobalt, koper, mangaan, nikkel, niobium, tantalum en uranium. Chromiet is cruciaal voor superlegeringen die de basis vormen voor straalturbinemotoren, tantalum is van vitaal belang voor huishoudelijke apparaten en niobium wordt gebruikt voor het versterken van legeringen die worden toegepast in raketten en raketwapens.^[1]

Een aandeel in de wereldwijde productie van deze delfstoffen levert immense rijkdom en internationaal voordeel op, maar vanwege politieke risico’s zal het Arabische deel mogelijk sneller worden ontwikkeld dan het Nubische deel. Als gevolg van complexe economische stagnatie heeft de Egyptische overheid moeten toezien hoe beleidsmakers maatregelen terugdraaien die bedoeld waren om buitenlandse directe investeerders af te schrikken — ongetwijfeld een maatregel om de mijnbouwsector in de beginfase tegemoet te komen. Ook kan in verband met mijnbouwactiviteiten water worden afgevoerd uit het toch al betwiste Nijlbekken dat Egypte deelt met Soedan en Ethiopië. Soedan is van alle Afrikaanse landen de op twee na grootste exporteur van goud, maar de politieke situatie is er na een staatsgreep in oktober 2021 nog steeds onvoorspelbaar. Doordat de goudafzettingen eenvoudig toegankelijk zijn, beschikken rebellen over de financiële middelen om wapens te kunnen kopen en de centrale overheid te ondermijnen. Het potentieel van Ethiopië trekt steeds meer de aandacht van de internationale mijnbouwgemeenschap en de export van delfstoffen is van USD 9,6 miljoen in 2015 gestegen tot USD 504,7 miljoen in 2021.

Het uitbreken van de oorlog in Tigray heeft echter een negatief effect op het aanzien van Ethiopië op het wereldtoneel; de regio Tigray valt grofweg samen met het Ethiopische deel van het Arabisch-Nubische Schild. Mijnbouwondernemingen uit Australië, China, Israël en Zuid-Afrika hebben in verschillende mate belangstelling getoond om meer inzicht te krijgen in de volledige aard van het mijnbouwpotentieel in de regio.

De mijnbouwindustrie van Saoedi-Arabië is toegerust om aan deze opkomende vraag tegemoet te komen, aangezien er voldoende minerale rijkdommen aanwezig zijn om het land te helpen de economische portfolio bij te sturen, weg van koolwaterstoffen. Beleidsmakers streven ernaar de bijdrage van de mijnbouwsector aan het bbp tegen 2030 te verviervoudigen, van USD 17 miljard tot USD 64 miljard. Sinds de invoering van Vision 2030 heeft het land ongeveer vierhonderd beleidsaanpassingen doorgevoerd — waaronder nieuwe wetgeving inzake investeringen in de mijnbouw, stroomlijning van vergunningaanvragen en aanpassingen in verband met de uitwisseling van gegevens — om de risico’s waarmee investeerders te maken kunnen krijgen te verkleinen.

Zoals we in 2021 hebben gezien toen een megaschip het Suezkanaal blokkeerde, kan één regionaal incident van grote invloed zijn op bestaande fricties tussen landen en de gehele wereldhandel. Terwijl het Arabisch-Nubische Schild stap voor stap wordt opengesteld voor commerciële activiteiten, zal op basis van de maatschappelijke stabiliteit en de voorspelbaarheid van het beleid moeten blijken welke landen van deze minerale rijkdommen kunnen profiteren en welke niet (zie figuur 2).

Figuur 2:

Het politieke risico in Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara blijft op alle punten groot, terwijl het Midden-Oosten en Noord-Afrika het riskants blijven als het gaat om de veiligheid van personen en assets.

[1] Hoewel een groot deel van het Arabisch-Nubische Schild nog niet goed geëxploreerd is, bestaat er een benchmark om het totale delfstoffenpotentieel te meten. In het Saoedische deel hebben vele tientallen jaren exploratie door diverse organisaties en bedrijven geleid tot de ontdekking van meer dan 5300 nieuwe wingebieden. Aangezien het Arabisch-Nubische Schild grotendeels dezelfde geologische evolutie heeft doorgemaakt, is de verwachting dat de andere landen onontdekte wingebieden herbergen die in verhouding staan tot de respectieve gebieden.