Niewykorzystane szanse: Konsekwencje ignorowania zaleceń dotyczących ryzyka

Environmental scientists investigating hazardous pollutants or contaminants in the oil refinery industry

Branża energetyczna działa w oparciu o delikatną równowagę postępu i ryzyka. Poważne incydenty i szkody mogą mieć daleko idące konsekwencje, a niektórym z nich można było zapobiec, gdyby zajęto się ich pierwotną przyczyną. Analiza i wyciąganie wniosków z doświadczeń innych może pomóc organizacjom wzmocnić ich praktyki i procedury zarządzania ryzykiem.

Aby budować i utrzymywać odporne i zrównoważone projekty, organizacje muszą unikać samozadowolenia z obecnych procesów zarządzania ryzykiem w celu zapewnienia bezpieczeństwa i dobrobytu swoich pracowników, społeczności, środowiska i długoterminowej rentowności finansowej. Konsekwencje ignorowania zaleceń dotyczących ryzyka mogą wahać się od uszczerbku na reputacji po straty finansowe, a w najgorszym przypadku – nawet ofiary śmiertelne. Nieuwzględnienie zidentyfikowanych ryzyk podważa zaufanie interesariuszy do zdolności organizacji do działania w sposób transparentny i odpowiedzialny.

Sposoby zarządzania ryzykiem w branży energetycznej stale się poprawiają, głównie dzięki dynamice strukturalnej, takiej jak cyfryzacja i regulacje, a także zaawansowanej świadomości operacyjnej i nowym procedurom. Wyeliminowanie lub przynajmniej ograniczenie błędów obiektywizmu pozostaje jednak jednym z najważniejszych działań, które należy uwzględnić w ewaluacji ryzyka operacyjnego i strategicznego. Uprzedzenia oddziałują na podświadomość i mogą prowadzić do irracjonalnego lub nieświadomego podejmowania decyzji, zwiększając, a nie zmniejszając ryzyko. Mając na uwadze błąd stronniczości i ryzyka, wynikające z ograniczonego obiektywizmu, firmy mogą rozwinąć kulturę świadomości, sprawności i czujności.

Powracające tematy: kultura, koszty, zgodność z przepisami

W odniesieniu do incydentów związanych z poważnymi szkodami pojawia się kilka wspólnych tematów, głównie związanych z zarządzaniem bezpieczeństwem procesów: kultura, koszty i zgodność z przepisami. Czynniki te mogą wpływać na sukces w wyciąganiu wniosków z wcześniejszych incydentów lub w skutecznym podejmowaniu działań na podstawie zdobytej wiedzy.

Kultura

Kultura jest ważnym, jednak czasem pomijanym czynnikiem przy ocenie ryzyka. Listy kontrolne, udokumentowane procedury i wiedza techniczna mogą być zagrożone bez funkcjonowania dojrzałej kultury bezpieczeństwa procesowego, która wpleciona jest w ogólną kulturę organizacji.

Chociaż osobiste bezpieczeństwo jest niezbędne, skupianie się wyłącznie na nim może prowadzić do wypaczonego postrzegania ogólnego poziomu bezpieczeństwa. Przykładowo, wiele firm mierzy wydajność bezpieczeństwa procesowego za pomocą wskaźników bezpieczeństwa osobistego, takich jak liczba bezpiecznie przepracowanych godzin. Amerykańska Rada ds. Bezpieczeństwa Chemicznego i Badania Zagrożeń (CSB) stwierdziła, że mierzenie wyłącznie wskaźników związanych z bezpieczeństwem osobistym może dawać organizacjom fałszywe poczucie bezpieczeństwa, co z kolei może zawyżać ich tolerancję na ryzyko. Co gorsza, może to prowadzić do wspomnianego wcześniej samozadowolenia, a nie do budowania kultury organizacji i wspólnych celów.

Koszty

Powszechnym oraz błędnym przekonaniem w branży energetycznej jest to, że tradycyjne podejście oparte na analizie kosztów i korzyści może tylko częściowo uzasadniać inwestycje w zmniejszenie ryzyka na zdarzenia o niskim prawdopodobieństwie i wysokich konsekwencjach. W środowisku operacyjnym, opartym na ryzyku, kluczowe jest znalezienie równowagi między względami finansowymi a koniecznością zapobiegania katastrofalnym incydentom. Alternatywne podejścia, takie jak systemy monitorowania i kontroli w czasie rzeczywistym, które nadają priorytet bezpieczeństwu procesu bez polegania wyłącznie na tradycyjnych analizach kosztów i korzyści, mogą zapewnić bardziej kompleksową ocenę inwestycji w zarządzanie ryzykiem.

Poza konsekwencjami finansowymi, uszczerbek na reputacji spowodowany ignorowaniem zaleceń dotyczących ryzyka może być druzgocący. Zainteresowane strony, w tym klienci, inwestorzy i opinia publiczna, oczekują od organizacji priorytetowego traktowania bezpieczeństwa i wprowadzania odpowiedzialnych praktyk. Nieprzestrzeganie ostrzeżeń o ryzyku podważa zaufanie, psuje wizerunek marki i może mieć długoterminowe konsekwencje dla relacji biznesowych i pozycji rynkowej.

Zgodność z przepisami

Zaniedbanie rozpoznanych zagrożeń może prowadzić również do niezgodności z przepisami i naruszeń prawa, w tym zarzutów karnych w najbardziej ekstremalnych przypadkach. Branża energetyczna jest ściśle regulowana w celu promowania przestrzegania wytycznych bezpieczeństwa, mających na celu ochronę pracowników, środowiska i społeczeństwa.

Bezczynność prowadzi do powielania błędów

100 największych szkód wyszczególnionych w niniejszym raporcie pokazuje, że wnioski wyciągnięte z dochodzeń w sprawie incydentów, nie zawsze prowadziły do podjęcia nowych działań i lepszych kroków zapobiegawczych. Niektóre z najważniejszych tematów zarządzania ryzykiem w branży energetycznej zostały przedstawione w kilku poniższych przykładach.

Eksplozja na platformie wiertniczej Piper Alpha, lipiec 1988 r.

Eksplozja na platformie Piper Alpha pozostaje najbardziej kosztowną odnotowaną szkodą majątkową.

Audyt przeprowadzony przed eksplozją wykazał niedociągnięcia w procedurach konserwacji i bezpieczeństwa na platformie. Audyt zalecał instalację zaworu, w celu odizolowania określonego odcinka rurociągu w przypadku pożaru oraz wdrożenie procedury lockout tagout (LOTO). Zalecenia nie zostały zrealizowane.

W 2017 r. podobna przyczyna doprowadziła do poważnej szkody w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Incydent związany był z brakiem odpowiedniej kontroli izolacji, co stanowiło lekcję i wymóg inżynieryjny, który mógł zostać wdrożonypo Piper Alpha.

Eksplozja w magazynie ropy Buncefield, grudzień 2005 r.

Ocena ryzyka wykazała znaczące braki w systemach zapobiegania przepełnieniu magazynu. Nie podjęto żadnych działań, a potężna eksplozja doprowadziła do rozległych szkód w magazynie, pobliskich nieruchomościach i środowisku.

Amerykański Instytut Naftowy (API) wprowadził zmiany w standardzie zapobiegania przepełnieniom zbiorników, API 2350, który określa najlepsze praktyki zapobiegania przepełnieniom zbiorników w obiektach naftowych. Mimo to, niektóre firmy mogły jeszcze nie zastosować niezbędnych środków sprzętowych i systemowych zabezpieczających je przed przepełnieniem.

Wyciek ropy z platformy Deepwater Horizon, kwiecień 2010 r.

Jak dotąd jest to największy wyciek ropy naftowej na morzu w historii.

Przed incydentem zidentyfikowano zalecenia dotyczące poprawy ryzyka w zakresie integralności cementowania odwiertu i funkcjonalności zaworu przeciwerupcyjnego. Prace nie zostały zlecone ze względu na znaczne koszty, a konsekwencje awarii zostały rażąco niedoszacowane.

Postrzeganie i tolerancja ryzyka podkreślają potrzebę zrównoważonego podejścia do podejmowania decyzji i budżetowania, które uwzględnia krótkoterminowe zyski i długoterminowe konsekwencje dla bezpieczeństwa.

Wybuch i pożar w Port Neches, listopad 2019 r.

Trzy lata przed incydentem, analiza zagrożeń procesowych (PHA) zidentyfikowała ryzyko gromadzenia się polimeru w martwych odnogach. PHA zarekomendowała comiesięczne płukanie przewodów, aby zapobiec potencjalnemu gromadzeniu się i miejscowej korozji.

Operator nie zastosował się do tego zalecenia, częściowo ze względu na koszty. Comiesięczne płukanie uznano za nieuzasadnione, ponieważ ryzyko gromadzenia się polimeru uznano za niskie. Dochodzenie przeprowadzone przez amerykańską Radę Bezpieczeństwa Chemicznego (CSB) wykazało, że ignorowanie zaleceń dotyczących ryzyka w znacznym stopniu przyczyniło się do wybuchu.

Incydent ten podkreśla kluczowe znaczenie działania zgodnie z zaleceniami dotyczącymi ryzyka, ponieważ pozornie niewielkie decyzje mogą mieć daleko idące konsekwencje.

Wnioski

Historia pokazała, że branża może nadal doskonalić swoje wysiłki w zakresie reagowania na rozpoznane zagrożenia i proaktywnego wdrażania zaleceń dotyczących poprawy ryzyka.

Kluczowe wnioski z tych incydentów są jasne:

Szybkie działanie: Operatorzy muszą niezwłocznie zająć się znanymi zagrożeniami, a zalecenia dotyczące poprawy ryzyka powinny zostać wdrożone tak szybko, jak to możliwe, aby złagodzić potencjalne zagrożenia.

Skuteczna komunikacja: Jasna komunikacja między interesariuszami, w tym inżynierami ryzyka, personelem operacyjnym i kierownictwem, ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia, że zidentyfikowane ryzyka są skutecznie rozumiane, a odpowiednie działania podejmowane.

Zgodność i nadzór: Zgodność z przepisami i rygorystyczny nadzór nad zarządzaniem zmianami są niezbędne do wdrożenia zaleceń dotyczących poprawy ryzyka oraz promowania kultury bezpieczeństwa i integralności operacji.

Ciągłe doskonalenie: Kultura ciągłego doskonalenia, dostosowana do wspólnych celów, powinna być silnie wspierana w organizacji - i w całej branży energetycznej – poprzez zachęty do regularnych ewaluacji i analizy praktyk zarządzania ryzykiem.

Badając i wyciągając wnioski ze szkód operacyjnych, organizacje mogą wzmocnić praktyki zarządzania ryzykiem, zminimalizować straty, chronić środowisko i zabezpieczyć bezpieczeństwo ludzi i mienia. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu w proaktywne zarządzanie ryzykiem cała branża może stać się bardziej odporna.